Đừng nên phán xét người khác khi chúng ta chưa biết, chưa hiểu họ là ai?

Ở đời, hầu hết chúng ta thường có thói quen nhận xét, phán xét về người khác, thậm chí phán xét cả những người mình chưa hề gặp.

Kinh nghiệm của người tập thiền nhiều năm, ít nhiều giác ngộ đạo Phật đã cho tôi cái nhìn điềm tĩnh, sâu lắng trước mọi sự vật, hiện tượng. Vì thế, tôi không bị ảnh hưởng bởi đám đông. Càng không bao giờ đưa ra nhận xét khi chưa hiểu rõ ngọn nguồn. Kinh nghiệm sống mấy mươi năm ở đời đã cho tôi những bài học vô cùng thấm thía, sâu sắc: Đừng bao giờ nhìn nhận, đánh giá ai đó qua lời nói của người khác mà hãy bằng cách nhìn, cách thấy, cách trải nghiệm của chính mình. Ví như trước đây, thấy tôi kết bạn với anh A, chị B…một số người bảo: “Chú đừng chơi với họ. Họ ranh ma, khôn ngoan, xảo quyệt lắm. Người cả tin như chú, dễ bị lừa”. Song thực tế, anh A, chị B ấy, bây giờ, lại trở thành tri kỷ, thành những người thân thiết nhất của tôi.

Kinh nghiệm sống mấy mươi năm cũng dạy cho tôi bài học: Đừng vội vàng phát xét bất kỳ điều gì về người khác vì chúng ta không thể biết được những gì họ đã trải qua. Bởi với tôi, cuộc đời mỗi người là một đại dương thăm thẳm, mênh mông. Cái mà chúng ta nhìn thấy, chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Để mà khám phá hết nó, hiểu đúng về nó, khó vô cùng. Dành hết cả cuộc đời cũng chưa chắc khám phá hết nó. Bằng chứng là có những người sống cạnh mình cả đời như cha mẹ, vợ chồng, con cái…mà nhiều khi mình còn chẳng hiểu họ, nhiều khi mình còn hiểu sai về họ nữa là huống hồ là người ngoài. Thậm chí, ngay cả chính mình, nhiều khi mình còn không hiểu hết, hiểu đúng mình.

Vì thế, ở đời, xin mọi người đừng vội vàng phán xét ai cả. Bởi đằng sau mỗi cuộc đời là cả một đại dương bao la với biết bao những câu chuyện, những nỗi niềm riêng mà chỉ người trong cuộc mới có thể biết được. Bạn có thích người ta phán xét mình không? Nếu bạn không thích điều gì xảy ra với mình thì cũng đừng nên làm điều đó với người khác. Nếu chúng ta không thể giúp đỡ họ vượt qua khó khăn thì cũng đừng làm họ bị tổn thương. Một lời chế giễu đôi khi cũng đủ giết chết một con người lương thiện.

Nhà báo Hoàng Anh Sướng